Có lẽ trong cả cuộc đời con người ai cũng từng ít nhất vài lần lo lắng bồn chồn, thậm chí “ăn không ngon, ngủ không yên” vì mụn. Vậy từ đâu lại có mụn, mụn đầu trắng là gì, mụn đầu đen là gì, những nguyên nhân nào thực sự gây ra mụn … Tất cả sẽ được giải đáp dưới đây:
1) Nguyên nhân gây mụn:
Mụn là bệnh do nang lông – tuyến bã ở da hoạt động thái quá làm tiết nhiều bã nhờn, trong khi miệng nang lông lại bị bít kín do tăng sừng hóa, chất bã nhờn ứ đọng lại ở lỗ chân lông tạo thành nhân mụn (comedone).
Khi nhân mụn thành hình, thường có sự phát triển, tăng sinh một loại vi khuẩn có tên Propionibacterium acnes ở lỗ chân lông, gây nên tình trạng viêm đỏ của mụn mủ. Mụn là một trong những nỗi ám ảnh lớn nhất của làn da, đặc biệt bệnh khá phổ biến ở Việt Nam.
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên mụn:
– Sự xáo trộn hormon trong thời kỳ dậy thì, hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt. Kích thích các tuyến nhờn trên da phát triển mạnh, làm cho da trở nên nhờn, lỗ chân lông bị bịt kín và gây nên mụn sinh lí.
– Môi trường ô nhiễm, khói bụi độc hại nhiều, thời tiết nóng ẩm cũng khiến cho bề mặt da dễ nổi mụn dị ứng.
– Thường xuyên sử dụng các đồ ăn uống có chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá, đồ cay cũng làm mụn phát triển nhanh chóng.
– Cuộc sống căng thẳng và áp lực công việc cũng là nhân tố kích thích gây mụn.
– Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp và chất lượng không đảm bảo cũng sẽ làm cho da bị kích ứng và sinh ra mụn. Đặc biệt là các sản phẩm làm trắng da, khiến da mỏng, yếu đi, vì thế mà gây mụn “phản vệ” trên da.
Nếu không biết xử lí và giữ gìn đúng cách, bạn có thể làm tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, viêm nhiễm gây nhiễm trùng, làm mủ. Việc dùng tay nặn, hút hoặc lể mụn khiến nguy cơ nhiễm trùng da ở những ổ mụn càng cao. Di chứng thâm, sẹo rỗ là không tránh khỏi. Da mặt bị sẹo gây thiếu thẩm mỹ, bạn sẽ mất tự tin khi giao tiếp trong sinh hoạt và công việc.
2. Mụn đầu trắng là gì? Mụn đầu đen là gì? Mụn mủ là gì? Mụn bọc là gì?
Mụn được chia là 2 nhóm: Mụn không viêm và mụn viêm.
Mụn không viêm gồm có mụn đầu trắng & mụn đầu đen (gọi chung là mụn trứng cá hoặc nhân trứng cá – là những túi nang lông chứa đầy chất bã nhờn). Mụn viêm gồm có mụn mủ & mụn bọc.
Chất nhờn dư thừa tại lỗ chân lông nếu bị tắc nghẽn sẽ hình thành nên nhân trứng cá. Việc xuất hiện các loại mụn khác nhau là do những gì xảy ra với nhân trứng cá.
Mụn đầu trắng: Là nhân trứng cá nằm trong lỗ chân lông kín miệng (còn gọi là mụn kín).
Mụn đầu đen: Mụn đầu đen là nhân trứng cá nằm trong lỗ chân lông hở miệng (còn gọi là mụn hở) nên bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí gây ra màu đen, khi nặn ra thấy có nhân cứng, phần trên đen, phần dưới màu trắng đục. Mụn đầu đen là tổn thương sớm nhất của mụn trứng cá, nếu không được xử lý có thể chuyển thành mụn viêm.
Mụn mủ và mụn bọc: Ở các nang lông (lỗ chân lông) có một loại vi khuẩn sinh sôi nảy nở nhờ các chất bã ở nang lông. Chúng gây nên viêm nhiễm, làm cho mụn bị sưng đỏ và đau. Nếu viêm nhiễm nhẹ sẽ hình thành mụn mủ. Khi sự viêm nhiễm này xâm nhập sâu vào dưới da sẽ hình thành mụn bọc (là dạng nặng nhất của mụn). Mụn bọc thường rất đau nhức và để lại sẹo sau khi lành.
3) Một số điều cần tránh khi bị nổi mụn:
Có thể làm giảm nổi mụn bằng cách:
– Ăn uống điều độ, không lạm dụng những gia vị cay nóng như tiêu, ớt, hành, tỏi hoặc thức uống có tính kích thích như cà phê, trà.
– Nên ăn nhiều rau quả, trái cây để tăng cường thêm chất bổ dưỡng và tránh táo bón.
– Tránh lo lắng, phiền muộn. Sự lạc quan, thoải mái trong cuộc sống là yếu tố quan trọng giúp cải thiện nhiều rối loạn, trong đó có chuyện nổi mụn.
– Rửa mặt hàng ngày khoảng 4-5 lần với nước thường hoặc nước pha muối (pha 1-2 muỗng cà phê muối ăn vào 1 lít nước).
– Lưu ý nếu sử dụng loại xà bông nào không thích hợp với da mặt, làm mụn nổi nhiều hơn thì cần tránh dùng loại đó.
– Luôn đội mũ khi ra nắng.
– Không nên thường xuyên mân mê, nặn bóp mụn vì dễ gây nhiễm trùng và có thể để lại sẹo xấu.
Mụn thường gặp ở tuổi trẻ nhưng vẫn có thể kéo dài đến 40-50 tuổi. Khi mụn tiến triển dai dẳng và mức độ viêm nhiễm nặng, có khi phải dùng đến thuốc trị mụn.